Om een bos gevarieerd en toekomstbestendig te houden voor mens, plant en dier, is bomenkap nodig. En omdat we willen bijdragen aan duurzame houtproductie in Nederland. Kap is ook nodig voor de veiligheid, zoals in het geval van essentaksterfte. Aangetaste bomen kunnen plotseling omvallen en dat willen we natuurlijk voorkomen. Soms is het ook nodig om bomen te kappen om een bos om te vormen naar andere natuur, voor instandhouding van de biodiversiteit. Niet alleen omdat we ons verantwoordelijk voelen voor het behoud van planten- en diersoorten, maar ook omdat er internationale afspraken zijn over biodiversiteit. Overigens werken we altijd volgens de duurzaamheidsprincipes van FSC en Gedragscode Bosbeheer. Lees meer over de verschillende redenen voor houtkap.

Maar bos is toch belangrijk voor het klimaat?

Bomen slaan veel CO2 op en zijn dus belangrijk voor het klimaat. Daarom wil Staatsbosbeheer meer bos in Nederland. Tegelijkertijd staat de biodiversiteit in Nederland onder druk. Tal van (vaak bedreigde) dier- en plantensoorten gedijen juist in open landschappen, zoals heide, duinen of stuifzand. Soms is het op sommige plekken dan nodig om bos weg te halen, zodat er leefruimte komt voor planten en dieren die afhankelijk zijn van andere natuur. Denk daarbij aan de zandhagedis, tapuit, veldleeuwerik en nachtzwaluw. We kijken op welke plekken dat effectief is. Nederland heeft (inter)nationaal afspraken gemaakt om de biodiversiteit te vergroten. Daar ligt voor Staatsbosbeheer als grootste natuurorganisatie een belangrijke opgave (zie bijvoorbeeld Natura 2000). Het gaat dus om keuzes maken: de beste natuur op de beste plek, slim je natuurgebieden indelen. Daarom is het een goed idee om het omvormen van bossen zo veel mogelijk te compenseren en nieuwe bossen aan te planten. Het ene doen, betekent niet het andere laten. Daarom willen we heel graag 5.000 hectare bos planten in onze gebieden. We bekijken momenteel waar dat kan.

Kappen jullie niet gewoon bomen om geld te verdienen?

Het is waar dat we het hout uit de bossen verkopen. We vinden het belangrijk om bij te dragen aan duurzame houtproductie in Nederland. De gebruiker koopt bij ons uitsluitend FSC-gecertificeerd hout de met de garantie dat het op duurzame wijze is geproduceerd. Die garantie is er niet altijd bij geïmporteerd hout. Staatsbosbeheer dekt zo 3 procent van de Nederlandse houtbehoefte, een klein aandeel dus. De opbrengsten van deze houtverkoop vloeien terug in het beheer van onze gebieden. Het zijn dus investeringen in de natuur.

De omvang van houtverkoop ligt al jaren op gemiddeld 300.000 kuub. Het is dus niet zo dat we meer bomen zijn gaan kappen sinds de verzelfstandiging van Staatsbosbeheer (1998) en de teruglopende overheidsgelden voor natuurbeheer (vanaf 2014).

Kappen jullie niet vooral voor de verkoop van biomassa?

Nee. Biomassa is een bijproduct van ons bosbeheer en geen doel op zich. Het hout van de bomen die we kappen in onze gebieden willen we zo hoogwaardig mogelijk laten toepassen, zoals voor meubels en vloeren. Delen die hiervoor niet bruikbaar zijn, zoals de kroon en takken, laten we gedeeltelijk liggen als voeding voor het bodemleven en bieden we deels aan als biomassa voor groene energie.

Verbranding van dit materiaal levert nog steeds CO2-uitstoot op, maar de nieuwe bomen waar we voor zorgen nemen deze weer op. Wij streven altijd naar de meest hoogwaardige toepassingen van ons hout – en met de langste vastlegging van CO2. We beschouwen biomassa in de vorm van houtsnippers dus als het laagste niveau op de ‘duurzaamheidsladder’.