De helft van de Almeerders voelt zich wel eens eenzaam, waarvan een deel met ernstige eenzaamheid kampt.

De coronacrisis kan deze gevoelens verergeren. Toch is eenzaamheid vaak nog een taboe. Tijdens de Week tegen Eenzaamheid (1 tot 8 oktober 2020) is er extra aandacht voor eenzaamheid. We willen het bespreekbaar maken en er is aandacht voor het vergroten van kennis over eenzaamheid.

Voor het vergroten van kennis is Vanessa Steenbergen de juiste persoon. Zij is expert eenzaamheid bij De Schoor. Het belangrijkste dat zij tegen mensen wil zeggen die zich eenzaam voelen is dat het niet jouw schuld is. ‘Iedereen voelt zich wel eens eenzaam. Dat is normaal. Het is een seintje van je lijf dat je er iets aan moet doen. Als je er niets aan doet kan het chronisch worden en kom je er zelf minder makkelijk uit. Dan is professionele hulp nodig.’

Er verandert iets in de hersenen

Dat betekent niet dat het de schuld van mensen zelf is. Vaak is een grote verandering een aanleiding voor eenzaamheid, bijvoorbeeld een scheiding, een verhuizing of pensioen. Chronische eenzaamheid is als je je minstens 9 maanden eenzaam voelt. Maar Vanessa spreekt ook mensen die zich al 20 jaar eenzaam voelen. ‘Bij chronische eenzaamheid is er iets veranderd in de hersenen, dat ervoor zorgt dat je er zelf niet meer uit komt. Het werkt hetzelfde als stress- er verandert iets in de hormoonhuishouding en in de hersenverbindingen, waardoor het heel moeilijk is ‘uit het probleem’ te stappen. Of, nog een vergelijking: hetzelfde als bij dorst: eerst kan je je dorst nog negeren. Maar als je er niets aan doet, dan wordt het een steeds groter probleem. Alles raakt dan gericht op de dorst, of de eenzaamheid. Steeds meer hersenverbindingen gaan dan daar naar toe. Dan is er een cognitieve gedragsverandering nodig.’

Erkennen en besluiten dat je er iets aan wilt doen

Bij mensen die zich sinds kort eenzaam voelen, en ter voorkoming van (chronische) eenzaamheid, kan het helpen om aan te sluiten bij activiteiten. Voor hen is deze activiteitenladder (pdf).

‘Voor mensen die zich chronisch eenzaam voelen, is dat vaak niet voldoende. Voor hen is het belangrijk eerst te erkennen dat ze zich eenzaam voelen, en dan het besluit te nemen er iets aan te willen doen. Dan is afhankelijk van de situatie bijvoorbeeld een goede traumatherapie nodig, of moet er iets gedaan worden aan de situatie, bijvoorbeeld bij financiële stress. Of iemand is meer gebaat bij een cursus gericht op gedragsverandering, zoals Creatief Leven. Het is belangrijk dat professionals de juiste vragen weten te stellen en meer kennis hebben van eenzaamheid en de gevolgen daarvan.’

Wat kan je doen als professional:

• Zorg dat je meer kennis hebt van eenzaamheid en dat je weet wat in welke situatie werkt (en wat niet werkt)
  
• Ga naast iemand staan, voorkom goedbedoelde adviezen.
  
• Om je kennis alvast iets te vergroten, kun je bijvoorbeeld dit filmpje bekijken, de website Bewegen voor je brein raadplegen of je aansluiten bij een van de onderstaande webinars in de Week tegen Eenzaamheid.
  

Webinars in de week tegen eenzaamheid

• Maandag 5 oktober 2020, 15.30 uur tot 17.00 uur: VrijwilligersAcademie – Training (webinar) Eenzaamheid (achtergronden & gesprek aangaan) samen met de Schoor. Door Vanessa Steenbergen. Aanmelden bij de VrijwilligersAcademie.
  
• Woensdag 7 oktober 2020: webinar jong & eenzaam van 11.00 – 12.30 uur. 7 oktober hebben Nederlands Jeugdinstituut, Movisie, Sociaal Werk Nederland, Argan en Stichting Join us uitgeroepen tot ‘Dag tegen eenzaamheid bij jongeren’. Maar liefst 8% van de jongeren ervaart chronische eenzaamheid. Er is te weinig aandacht voor deze jongeren, waardoor zij vaak niet weten waar ze terecht kunnen voor hulp. Wanneer eenzaamheid te lang duurt dan kunnen ernstige fysieke en mentale problemen ontstaan. In anderhalf uur vergroot je je kennis over het onderwerp dankzij een boeiende presentatie van dr. Gerine Lodder. Daarna delen twee jongeren hun persoonlijke ervaring met eenzaamheid. Vervolgens vertelt Susan de Vries (Movisie) hoe organisaties eenzaamheid bij jongeren effectief kunnen aanpakken. Zij deelt uitdagingen waar beleidsmakers en professionals mee te maken hebben en innovaties die hierbij helpen. Aanmelden: Wil je het webinar volgen? Meld je dan gratis aan bij webinartv.nl. Na 7 oktober is het webinar Jong & Eenzaam op Eenzamejongeren.com terug te zien.
  
• Donderdag 8 oktober: Online Slotevent Week tegen Eenzaamheid Landelijk – U bent hartelijk uitgenodigd voor het Online Slotevent van de Week tegen Eenzaamheid. Met lezingen van wetenschappers, mooie initiatieven, muziek van Gouwe Ouwe (de Tijdmachine), Eén tegen Eenzaamheid-ambassadeur Marianne van den Anker en verpleegkundige Teun Toebes. Bekijk het programma en meld je aan (kosteloos).
  

PS: Stuur deze uitnodiging (pdf) voor het Slotevent door aan collega’s, vrijwilligers of anderen.

Actieprogramma Eén tegen Eenzaamheid en Goud in Almere

De Week tegen Eenzaamheid 2020 wordt in het kader van het actieprogramma Eén tegen Eenzaamheid georganiseerd door het ministerie van VWS. Het actieprogramma is 20 maart 2018 gestart en sindsdien doen veel gemeenten, landelijke bedrijven en maatschappelijke organisaties mee. Ook Almere neemt sinds begin 2020 deel en heeft zich zo gecommitteerd om actief én gezamenlijk de trend van eenzaamheid te doorbreken. Uit onderzoek van GGD Flevoland blijkt dat 49% van de Almeerders zich eenzaam voelt en onder ouderen is dat percentage nog hoger. De gemeente Almere en haar netwerkpartners zetten zich extra in voor deze oudere inwoners vanuit de bestuurlijke opgave Goud in Almere. De opgave is erop gericht om in Almere waardig, met kwaliteit van leven, oud te worden en dat ouderen van waarde zijn voor de omgeving en de wijk. Daarnaast is er ook aandacht voor eenzaamheid onder andere groepen, zoals jongeren.