In 2018 importeerde Nederland 1,1 miljard kilogram cacaobonen, waarvan ruim de helft uit Ivoorkust. Nederland is daarmee de grootste importeur van cacaobonen in de wereld.

Circa drie kwart is bestemd voor de Nederlandse cacaoverwerkende industrie, circa een kwart wordt direct doorverkocht aan andere landen. Dat meldt het CBS op basis van nieuw onderzoek naar de bestemming van de Nederlandse goederenimport.

Nederland is een grote importeur van belangrijke agro-grondstoffen zoals cacaobonen, palmolie (Nederland is het derde invoerland van de wereld gerekend naar de invoerwaarde), sojabonen (vierde land) en koffie (vijfde land). In termen van totaal invoergewicht is Nederland de vierde importeur van palmolie en achtste importeur van koffie.

In de Europese Unie is Nederland de grootste importeur van cacaobonen, palmolie en sojabonen. In de gehele wereld is India de grootste importeur van palmolie, China met afstand de grootste importeur van sojabonen en de VS de grootste importeur van koffie.

Cacaobonen hoogste invoerwaarde, sojabonen hoogste gewicht

Van de genoemde agro-grondstoffen is de invoerwaarde van cacaobonen het hoogste (2,1 miljard euro in 2018), gevolgd door palmolie (1,8 miljard euro) en sojabonen (1,5 miljard euro). In termen van gewicht worden sojabonen het meest ingevoerd (4,3 miljard kilogram), gevolgd door palmolie (2,9 miljard kilogram) en cacaobonen (1,1 miljard kilogram).

De sterkste groei bij de invoer heeft plaatsgevonden bij cacaobonen en koffie (circa verdubbeling invoergewicht sinds 2008). De invoer van palmolie is in tien jaar tijd met ongeveer een kwart toegenomen, de invoer van sojabonen is met circa 10 procent het minst gestegen.

Meer dan de helft van alle ingevoerde cacaobonen komt uit Ivoorkust, het overige deel komt met name uit Ghana, Kameroen en Nigeria. Palmolie komt traditioneel uit Indonesië en Maleisië, maar andere herkomstlanden als Colombia, Guatemala, Honduras en Papoea-Nieuw-Guinea zijn in opkomst. Sojabonen komen voor het overgrote deel uit Brazilië en de Verenigde Staten. Koffie arriveert relatief weinig rechtstreeks uit herkomstlanden zoals Colombia en Brazilië en komt ons land vooral binnen via andere Europese landen zoals de buurlanden en Frankrijk.

Cacao, soja en palmolie met name voor industriële verwerking

Voor de cijfers tot en met 2016 is informatie beschikbaar over de bestemming van de Nederlandse invoer. Daarbij valt op dat ingevoerde cacaobonen, sojabonen en palmolie voor ruim drie kwart in Nederland verwerkt worden of hier geconsumeerd worden en voor minder dan een kwart direct doorgaan naar andere landen, met name het Europese achterland. Het aandeel industriële verwerking of consumptie in Nederland is bij de cacaobonen de laatste tien jaar iets gezakt en bij soja en palmolie juist iets gestegen. Van koffie is 83 procent van de invoer voor de Nederlandse markt bestemd.

Cacaobonen, sojabonen en palmolie zijn grondstoffen die industrieel verwerkt worden om er andere producten van te maken. Zo worden cacaobonen verwerkt tot chocolade of halffabrikaten zoals cacaopoeder en cacaoboter, bijvoorbeeld om er chocolade van te maken in België of Zwitserland. Sojabonen worden vooral gemalen tot veevoergrondstof, maar kunnen ook worden omgezet tot producten voor menselijke consumptie. Palmolie is een ingrediënt van vele voedingsmiddelen, van soepen tot pindakaas, maar kan ook zitten in bijvoorbeeld shampoo of cosmetica.

Duurzaam gebruik van agro-grondstoffen in Nederland

In Nederland heeft een aantal marktpartijen zich via convenanten en initiatieven verbonden aan concrete mijlpalen op weg naar een toenemend gebruik van duurzaam geproduceerde agro-grondstoffen. De betrokken partijen monitoren de doelstellingen vaak zelf, waarbij het CBS op verzoek van het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit dit proces valideert. Voor cacao wordt de afzet in supermarkten gemonitord door het CBS. De resultaten van de monitoring worden gepubliceerd in de Monitor duurzame agro-grondstoffen.

Het verbruik van duurzaam geproduceerde palmolie, soja(producten) en cacao neemt de laatste jaren toe. Bij de productie van voedingsmiddelen voor de Nederlandse markt wordt sinds 2015 alleen nog duurzaam geproduceerde palmolie gebruikt. Bij de productie van vlees, zuivel en eieren worden sinds 2016 alleen diervoeders met duurzaam geproduceerde soja gebruikt. Bij de daling van het aandeel duurzaam geproduceerde koffie speelt de bredere verduurzamingsaanpak bij de koffiebedrijven een rol.