Stichting AAP heeft van maart tot mei 2019 onderzocht hoe het staat met de handel in exotische zoogdieren als huisdier in Nederland.

Aanleiding is het feit dat het aantal opvangaanvragen bij AAP sinds 2010 is verdrievoudigd en ook de diversiteit aan diersoorten waarvoor opvang wordt gevraagd nog steeds toeneemt.

In 3 maanden tijd troffen ze 55 verschillende exotische zoogdiersoorten aan in de handel bij 6 verkoopkanalen, waaronder Facebook, Marktplaats en exotische dierenbeurzen. AAP maakt zich al tientallen jaren hard voor een zogenaamde ‘positieflijst’ van huisdieren. Hierop zouden dieren moeten staan die voor eenieder goed te houden zijn, makkelijk verzorgd kunnen worden en die veilig kunnen leven bij mensen thuis.

AAP heeft de handel in exotische zoogdieren in Nederland tijdelijk gemonitord. Het doel van dit onderzoek is om de diversiteit in de te koop aangeboden exotische zoogdieren te verkennen. We hebben het werkelijk aantal verkochte dieren niet gemeten, wel de diversiteit van het aanbod. We troffen soorten aan als de steppenzebra, primaten (bruinkopslingeraap, kapucijnaap, dwergzijdeaapje), tenreks, Bennett-wallabie en parma wallabie, jak, dromedaris, en heel veel alpaca’s. Een aantal van deze soorten zijn reeds verboden op basis van de Regeling Natuurbescherming. 

Acht soorten van ‘AAP’s TOP 10 diersoorten in opvangverzoeken uit Nederlandse huishoudens’ (zie hieronder) worden te koop aangeboden. Internet blijkt het belangrijkste handelskanaal voor exotische zoogdieren. 46 van de in totaal 55 exotische zoogdiersoorten werden via Marktplaats en Facebook aangeboden. Hybride katten als de savannahkat en de bengaal worden vaak aangeboden. We zien deze diersoorten bij AAP dan ook steeds vaker terug in de aan ons gerichte opvangverzoeken. 

TOP 10 Dieren in opvangverzoeken van Nederlandse huishoudens aan AAP (2014-2018) 

Aantal 

1. Degu / degoe
    130 
2. Tree squirrel / boomeekhoorn 126
3. Striped skunk / stinkdier 25 
4. Common marmoset / marmoset / witoorpenseelaapje 22 
5. Sugar glider / suikereekhoorn 20 
6. Four-toed hedgehog / witbuikegel 17 
7. Woodland dormouse / slaapmuis 15 
8. Black-tailed prairie dog / zwartstaartprairiehond 11
9. Suricate / stokstaartje 9
10. South American coati / rode neusbeer 9 

Positieflijst

AAP maakt zich al tientallen jaren hard voor de ‘positieflijst’ van huisdieren omdat het houden van exotische dieren resulteert in veel welzijnsproblemen. Op een positieflijst staan diersoorten die door eenieder te houden zijn. Inspanningen om in Nederland tot een positieflijst te komen zijn tot nu toe vroegtijdig gesneuveld. De laatste keer in december 2017 omdat de rechter toen oordeelde dat de (toenmalige) lijst niet via een onafhankelijke beoordeling tot stand was gekomen. In België en Luxemburg kwam zo’n positieflijst al wel in korte tijd tot stand. 

Het regeerakkoord ‘Vertrouwen in de toekomst’ noemt expliciet de doelstelling om een positieflijst van toegestane huisdieren te ontwikkelen. Het Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit is momenteel bezig met het tot stand brengen ervan. Dit vergt een risicobeoordeling van alle in Nederland aantoonbaar aanwezige diersoorten en het stellen van de ‘lat’ door de Minister: het maatschappelijk geaccepteerde risiconiveau bij het houden van een dier. 

Bij Stichting AAP overtreft het aantal opvangverzoeken voor gedumpte en afgestane exoten nog steeds de capaciteit. Inspecteurs van de Landelijke Inspectiedienst Dierenbescherming (LID) komen regelmatig verwaarloosde exotische dieren tegen, omdat deze dieren bijzonder complexe behoeften hebben waarin particulieren vaak onvoldoende kunnen voorzien. 

Voor opvangcentra als AAP is een positieflijst een belangrijk en noodzakelijk preventie-instrument, omdat wij vele dieren van particuliere houders opvangen. Tot de tijd dat de positieflijst er is, toont deze inventarisatie aan dat handhaving op de huidige wettelijke regels serieuzer moet.