Het kabinet wil dat er sneller geschikte woonruimten met begeleiding voor dak- en thuislozen beschikbaar komen.

Daarom treft het kabinet op korte termijn extra maatregelen om het creëren van extra woonruimten te stimuleren. Het kabinet heeft alle centrumgemeenten gevraagd in kaart te brengen wat op regionaal niveau de opgave is. Dit is een tussenstap richting een overkoepelend plan van aanpak om dak- en thuisloosheid terug te dringen, dat in het voorjaar van 2020 wordt opgesteld.

Ondanks het feit dat al op diverse manieren wordt gewerkt aan het terugdringen van het aantal dak- en thuislozen, laat de forse toename van het aantal dak- en thuislozen in de afgelopen paar jaar zien dat meer nodig is. Dit sluit aan bij de oproep die verschillende partijen hebben gedaan over de stijging van het aantal dak- en thuislozen. 

Staatssecretaris Blokhuis van Volksgezondheid, Welzijn en Sport: “Het aantal dak- en thuislozen in Nederland is onacceptabel hoog. We moeten dak- en thuislozen het liefst direct, maar in ieder geval zo snel mogelijk, weer aan een passende woonruimte helpen. Zodat zij daar, met de benodigde begeleiding, weer een zelfstandig bestaan kunnen opbouwen. Ik span me hier tot het uiterste voor in, samen met staatssecretaris Van Ark van Sociale Zaken en Werkgelegenheid, minister Van Veldhoven voor Milieu en Wonen, en met gemeenten, woningcorporaties, cliëntenorganisaties en zorgaanbieders op regionaal niveau. Doel is dat niemand op straat hoeft te slapen of langer dan drie maanden in de opvang hoeft te verblijven.” 

Meer woonruimte beschikbaar 

Om dak- en thuislozen snel te kunnen helpen, is nodig dat er op korte termijn al meer woonruimte met begeleiding voor deze groep beschikbaar komt. Er zijn op dit gebied al positieve ontwikkelingen. Zo is Aedes, de koepelorganisatie van de woningcorporaties, voornemens om – in samenwerking met andere partijen als gemeenten – de komende jaren naar verwachting jaarlijks 10.000 flexwoningen te realiseren, waar ook de doelgroep dak- en thuislozen gebruik van kan maken. Daarnaast heeft het kabinet stappen gezet om de woningbouwproductie te versnellen, met een woningmarktpakket van €2 miljard. Dit is onder andere bedoeld om betaalbare huurwoningen en tijdelijke en flexibele woningen te realiseren, die hard nodig zijn voor o.a. de huisvesting van de doelgroep dak- en thuislozen. Aan de preventieve kant wordt gewerkt aan het verder terugdringen van het aantal huisuitzettingen ten gevolge van schulden. 

Succesvolle initiatieven breder toepassen

Er zijn in Nederland ook allerlei goede initiatieven voor wonen met begeleiding zonder dat hiervoor nieuwbouw nodig is. Het kabinet wil stimuleren dat dit soort initiatieven, die nu vaak nog op kleine schaal plaatsvinden, breder worden toegepast. Bijvoorbeeld Onder de Pannen en Kamers met Aandacht, waarbij particulieren mentorschap en onderdak bieden aan dak- en thuislozen. Specifiek worden ook succesvolle initiatieven die voortkomen uit samenwerkingsverbanden tussen publieke en private partijen geïntensiveerd, zoals het Jongeren Perspectief Fonds en het project Skills in de Stad van het Rijksvastgoedbedrijf.

Winteropvang

Het is belangrijk dat komende winter niemand op straat komt te staan. De centrumgemeenten (samenwerkende regio’s) zijn hiervoor primair verantwoordelijk. In 33 van de 43 centrumgemeenten wordt de opvang uitgebreid, om iedereen die zich meldt een plek te kunnen bieden. Staatssecretaris Blokhuis roept de overige 10 centrumgemeenten op om dit ook te doen, voor zover zij dit niet al van plan waren. 

De opgave in kaart

Om tot een overkoepelend plan te komen voor het terugdringen van dak- en thuisloosheid, dat aansluit op waar in de gemeenten behoefte aan is, is het nodig om een beter beeld te hebben van de regionale uitdagingen en problemen. Zo is de woningmarkt per regio heel verschillend en zal de oplossing ook anders moeten zijn. Het kabinet heeft centrumgemeenten daarom gevraagd om voor 1 februari 2020 in kaart te brengen hoeveel dak- en thuislozen zij in de regio hebben en welke woon- en zorgbehoefte er is. Op basis van de door gemeenten aangeleverde informatie komt het kabinet, in gesprek met gemeenten, woningcorporaties, zorgaanbieders en cliëntenorganisaties, dit voorjaar tot een overkoepelend plan voor de aanpak van dakloosheid.