Nederlanders hebben gemiddeld weinig kennis over de gezondheidsrisico’s van alcohol.

Dat kan worden geconcludeerd uit een peiling van PanelWizard in opdracht van het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport en het Trimbos-instituut. De respondenten scoorden gemiddeld een rapportcijfer van 5,1. Minder dan 9 procent van de deelnemers noemt spontaan dat alcohol het risico op kanker vergroot. Slechts 5 procent van de respondenten weet dat alcoholgebruik de kans op borstkanker verhoogt. Jaarlijks zijn er meer dan 1000 gevallen van borstkanker waarbij alcohol de vermoedelijke oorzaak is.

Vanaf vandaag kunnen Nederlanders zelf testen wat ze weten over gezondheid en alcohol via www.alcoholexamen.nl. Het vergroten van kennis en bewustzijn over de gezondheidsrisico’s van alcohol is een actie uit het Nationaal Preventieakkoord dat staatssecretaris Paul Blokhuis (VWS) in 2018 heeft gesloten met meer dan 70 maatschappelijke organisaties.

Meer oog voor gezondheidsrisico’s

Staatssecretaris Blokhuis: “Net als heel veel Nederlanders kan ik echt genieten van een wijntje of biertje. Zeker ook in deze periode van het jaar als je samen aan tafel zit met de mensen om je heen. Dat plezier gun ik iedereen. Tegelijkertijd weten wetenschappers steeds meer over de aanzienlijke risico’s van alcohol voor onze gezondheid. Daar moeten we met z’n allen echt meer oog voor hebben. Gezondheid staat bovenaan in ieder mensenleven.”

Onderzoeksuitkomsten

Aan het onderzoek deden 1339 Nederlanders mee. In de vragenlijst stonden onder meer kennisvragen over de schadelijke effecten van alcohol op het lichaam, op de gezondheid en de maatschappij. Een aantal uitkomsten:

• Meer dan de helft van de respondenten scoort een onvoldoende. Het gemiddelde rapportcijfer is een 5,1.

• Slechts 5 procent van de respondenten weet dat alcoholgebruik de kans op borstkanker verhoogt.

• Een op de vijf mensen weet dat alcohol ook het risico op darmkanker vergroot.

• De invloed op de hersenen is deels bekend: veel deelnemers weten wel dat je van overmatig alcoholgebruik Korsakov kunt krijgen. Maar de link met dementie noemt slechts 3 procent spontaan.

• Dat alcohol slecht is voor de lever is goed bekend. Bijna negen op de tien deelnemers weet dit.

• Slechts een derde van de respondenten kent het volledige advies dat de Gezondheidsraad in 2015 uitbracht: drink geen alcohol of in ieder geval niet meer dan één glas per dag.

• Een kwart van de respondenten neemt zich voor volgend jaar beter op te letten hoeveel ze drinken.

Alcohol en gezondheid in cijfers

In 2018 dronken 1,1 miljoen Nederlanders overmatig (meer dan 21 glazen per week voor mannen en meer dan 14 glazen per week voor vrouwen), zochten 29.000 mensen hulp voor hun alcoholverslaving, belandden er 18.000 mensen met letsel op de spoedeisende hulp, en nog eens 6000 mensen kampten met een alcoholvergiftiging. 7,3 procent van alle gevallen van borstkanker (bijna 15.000 in 2017) is gerelateerd aan alcohol. Datzelfde geldt voor 44,7 procent van alle gevallen van slokdarmkanker (ongeveer 2500 in 2018).

 Campagne over gezondheidseffecten

Het onderzoek is een opmaat voor de start van een brede bewustwordingscampagne over de gezondheidseffecten van alcohol in 2020. In het Nationaal Preventieakkoord is afgesproken dat 80 procent van de Nederlanders de richtlijn van de Gezondheidsraad kent in 2040. Iedereen die zijn alcoholgebruik in het nieuwe jaar een maandje op pauze wil zetten, kan zich aanmelden bij IkPas voor hun Dry January actie via www.ikpas.nl. Meer dan 6000 mensen hebben zich daarvoor al aangemeld.