Het kabinet stelt in twee stappen de ‘Wet dwangsom en beroep bij niet tijdig beslissen’ buiten werking voor asielzaken. Zo wordt voorkomen dat wekelijks 1 miljoen euro belastinggeld op gaat aan dwangsommen.

De ministerraad heeft ingestemd met een wetsvoorstel waarin staat dat er voorlopig geen dwangsommen betaald hoeven te worden als de IND te laat beslist over asielaanvragen. Het is een tijdelijke wet die geldt totdat er een nieuwe wet is die dit structureel regelt. De permanente wet wordt zo snel mogelijk in procedure gebracht.

Ook als er geen dwangsommen meer geëist kunnen worden door vreemdelingen, is het volgens het kabinet van groot belang dat aanvragen op tijd behandeld worden. Daarom is een speciale Taskforce ingesteld om de achterstanden bij de IND weg te werken. Deze Taskforce stelt alles in het werk om nog in 2020 14.000 zaken af te handelen met een dwangsom en waarvoor een dwangsom dreigt. Hiervoor worden onorthodoxe maatregelen niet geschuwd, zo schrijft staatssecretaris Broekers-Knol van Justitie en Veiligheid aan de Tweede Kamer.

Om de balans in de rechtsbescherming van vreemdelingen in evenwicht te houden, heeft het kabinet tevens besloten de onafhankelijke rechtsbijstand voor asielzoekers vanaf het begin van de asielprocedure te handhaven. Aanvankelijk zou dit alleen nog verstrekt worden vanaf een voornemen tot afwijzing door de IND. Deze maatregel wordt niet verder in procedure gebracht.

Het bedrag dat de IND aan dwangsommen moet betalen loopt momenteel op met 1 miljoen euro per week. De tijdelijke wet geldt voor alle asielzaken waarvoor nog geen ingebrekestelling is ingediend.

De ministerraad heeft ermee ingestemd het wetsvoorstel voor advies aan de Raad van State te zenden. De Raad van State zal worden gevraagd om een spoedadvies. De tekst van het wetsvoorstel en van het advies van de Raad van State worden openbaar bij indiening bij de Tweede Kamer.