De jeugdcriminaliteit in Almere verschuift van de ouderwetse jeugdbendes die elkaar opzoeken op straat en samenkomen op de bekende hangplekken, naar meer steeds wisselende groepjes. Cijfers laten een mooi beeld zien: het aantal jeugdbendes neemt af. Maar professionals schetsen een ander scenario. Zij zeggen dat de jeugdcriminaliteit juist gestegen is.

Criminele jeugd gaat niet naar de bekende plekken om af te spreken, maar doet dat via internet. Daar komen ze met elkaar in contact via bijvoorbeeld online gamen en afgesloten groepsgesprekken. Onzichtbaar voor de hulpverleners en zeer lastig bereikbaar voor politie en justitie. Dat blijkt uit een rapport over de ontwikkeling van jeugdcriminaliteit.

Sociale media

Door de komst van sociale media zoals Instagram, SnapChat en TikTok is status onder jongeren veel belangrijker geworden. Die status krijgen ze door het hebben van dure sneakers, merkkleding en de juiste telefoon.

Bij meisjes wordt het ook wel het 'Kardashian Syndroom' genoemd. Ze willen net zo zijn als de Kardashians, een populaire familie uit Amerika met miljoenen volgers op sociale media. De Kardashians zijn heel rijk en meiden willen diezelfde uitstraling bereiken. Ze zijn daarom bereid om seks te hebben in ruil voor geld en luxe spullen.

Van winkeldiefstal naar afpersing

De onderzoekers van Bureau Beke stellen in het rapport in opdracht van de gemeente Almere dat jongens steeds zwaardere delicten plegen. Waar het vroeger vaak om winkeldiefstal ging, houden de jongens zich nu bezig met oplichting en afpersing. Ook dit gebeurt steeds vaker via internet ver uit het zicht van bijvoorbeeld Het Jeugd Interventie Team. Dat is het team dat zich in Almere bezighoudt met de aanpak van jeugdcriminaliteit en bendes. Het geeft aan minder zicht te hebben op jongeren die het verkeerde pad op gaan. Er wordt door het team voornamelijk achteraf gehandeld, als het al fout is gegaan. Veel hulpverleners zouden dat graag anders zien. Ze willen in de toekomst juist meer inzetten op preventie.

Andere aanpak

Daarvoor is gekeken naar dezelfde soort teams in Amersfoort en Den Haag. Die pakken het anders aan. Daar is het individu belangrijker dan de groep. Medewerkers analyseren op straat en op sociale media wie de sleutelfiguren zijn, en die worden dan aangepakt. Jeugdcriminelen zitten vaak in een problematische gezinssituatie. Risicofactoren zijn één ouder- en migrantengezinnen. Daarnaast richt de opvoeding zich tegenwoordig minder op zorg en meer op vriendschap.

Er is daarom in de aanpak van jeugdcriminaliteit een belangrijke taak weggelegd voor scholen. Daar kunnen vroegtijdig signalen worden opgepikt door hulpverleners. Als het Almeerse team meer preventief wil handelen, is een goede samenwerking met scholen noodzakelijk, schrijven de onderzoekers. Het rapport wordt binnenkort door de Almeerse gemeenteraad besproken.