Om kinderen beter te beschermen, wil het kabinet kinderkoop strafbaar stellen. Dit blijkt uit een voorstel van minister Dekker voor Rechtsbescherming, mede namens minister Van Engelshoven van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap, waarmee de ministerraad heeft ingestemd en dat in consultatie gaat. Het kabinet wil voorkomen dat het vooruitzicht op financieel gewin de beslissing draagmoeder te worden of een kind af te staan, oneigenlijk beïnvloedt. Zo’n beslissing moet altijd vrijwillig zijn.

Draagmoederschap is nu vaak risicovol en onzeker omdat er geen regeling is. Daarom werkt het kabinet aan een wetsvoorstel met een zorgvuldige procedure die bescherming biedt aan het kind, de draagmoeder en toekomstige ouders. Daar staat tegenover dat kinderkoop strafbaar wordt, zodat we kunnen optreden als het mis gaat. Dekker: ‘Opgroeien in het besef gekocht te zijn, is vreselijk. Of het nu gaat om draagmoederschap of adoptie: het belang van het kind moet steeds voorop staan. Kinderen zijn geen handelswaar, daarom moeten we een duidelijke grens stellen.’

Straks is een wensouder strafbaar, als hij of zij een vrouw met een gift, belofte of dienst probeert over te halen draagmoeder te worden, terwijl dat voordeel geen vergoeding is voor redelijke kosten die direct samenhangen met het draagmoederschap. Dit geldt ook voor de wensouders die dit doen om iemand over te halen een kind af te staan. Het gaat bijvoorbeeld om de toezegging om een schuld af te betalen of een woning te kopen. Dit kan ertoe leiden dat een vrouw risico’s neemt die zij zonder deze prikkel niet zou nemen, zoals het achterhouden van medisch relevante informatie. Ook kan iemand strafbaar zijn die zelf een voordeel aanneemt, dan wel om een voordeel vraagt om draagmoeder te zijn of een kind af te staan.

Dekker verwacht dat deze strafbaarstelling eraan zal bijdragen dat wensouders kiezen voor een zorgvuldige procedure, waarbij het belang van het kind en de vrijwilligheid van de draagmoeder, of de ouder van of verantwoordelijke voor het kind centraal staan. Wanneer Nederlanders zich in het buitenland schuldig maken aan kinderkoop, kunnen zij daarvoor in Nederland worden vervolgd. Op kinderkoop komt een gevangenisstraf van maximaal een jaar te staan.

Tegelijk gaat een voorstel in consultatie over het verlof rond de geboorte van kinderen uit draagmoederschap. De Wet arbeid en zorg (Wazo) wordt hiervoor aangepast. Kern is dat voor een periode van zes aaneengesloten weken wensouderschapsverlof kan worden opgenomen.

Net als bij het adoptie- en pleegzorgverlof kan het verlof vanaf vier weken voor de vermoedelijke datum van bevalling van de draagmoeder door de wensouders worden opgenomen. De wensouders die werknemer zijn, hebben net als ouders bij adoptie en pleegzorg recht op een uitkering van het UWV van 100% dagloon (tot max. dagloon) voor de periode van het verlof. De draagmoeder behoudt het gebruikelijke recht op zwangerschaps- en bevallingsverlof.

De beide voorstellen worden onderdeel van het wetsvoorstel Kind, draagmoederschap en afstamming dat al eerder in consultatie ging.