Wroetend in de aarde leren over voedsel en ecosystemen
“Ik leer steeds beter planten onderscheiden.”
Mies van Druten uit Almere is iedere vrijdagmiddag met een groepje vrijwilligers te vinden op het eiland Utopia bij Floriade Expo 2022. Samen met Ron de Lau uit Almere is ze een veld met bietjes onkruidvrij aan het maken. Ron: “We steken er inderdaad een boel van op. Ik weet nu hoe walnotenlikeur wordt gemaakt, hoe de kruiden die hier groeien in thee worden verwerkt en hoe belangrijk het is dat de wilde solitaire bijen bloemen en planten bestuiven.” Mies vult aan: “Ik neem soms ook mijn kleinzoon mee. Ik vind het leuk om alles wat ik hier ontdek weer door te kunnen geven.”
Naast de stroken met bietenplantjes waar Mies en Ron in de aarde wroeten, staan stroken met wortels en aardappels. Deze stroken worden afgewisseld met rijen bomen en struiken. Er staan bijvoorbeeld walnootbomen, hazelaars, en hop- en bessenstruiken. Stichting Weerwoud toont op het perceel hoe fruit- en notenbomen gecombineerd kunnen worden met eenjarige landbouwgewassen (Agroforestry). Voorzitter Xavier San Giogi: “We willen laten zien dat deze werkwijze goed is voor de biodiversiteit en het ecosysteem herstelt. Zo kan plaagbestrijding met insecten onderling beter plaatsvinden. En de bomen bieden bescherming tegen nachtvorst of wind.”
“We hebben lol en zijn lekker buiten”
Stichting Weerwoud begon een paar jaar geleden met de aanleg. Het is een plek waar boslandbouw wordt getoond en waar mensen ervaring en kennis op kunnen doen. Ook wordt er onderzoek gedaan, onder andere samen met Wageningen University & Research, het biologisch landbouwbedrijf ERF uit Flevoland en vele ondernemers. “De toekomstige studenten van de nabijgelegen Aeres hogeschool kunnen hier straks hun hart ophalen”, vertelt Xavier enthousiast over de mogelijkheden die het gebied biedt. Het is de bedoeling dat het project na de wereldtuinbouwtentoonstelling wordt voortgezet.
Voor de Almeerse vrijwilligers Mies en Ron voelt het vooral als ‘hun plek’. De plek waar ze trots op zijn, waar ze vrienden hebben gemaakt en waar ze wekelijks heerlijk ontspannen. “We hebben lol en we zijn lekker buiten in de natuur”, zegt Ron. Samen met Mies hoort hij tot het kerngroepje vrijwilligers dat vanaf het begin bij het project is betrokken. “We hebben heel wat lopen sjouwen hè Mies.” Mies: “Nou en of. Ik heb ontdekt dat ik fysiek veel meer kan dan ik dacht.”
In het voedselbos kan je een mispel plukken
Naast het Agroforestry-perceel beheert stichting Weerwoud op Utopia ook een recreatiezone met een voedselbos. En er is een landschap dat is ingericht als stads- en schoolplein. Wandelend door het voedselbos langs het Weerwater kunnen bezoekers flink wat verschillend eten plukken, zoals vlierbessen, rode en zwarte bessen, bramen, walnoten en hazelnoten. Ook minder bekende vruchten zijn er te vinden, zoals de mispel. Die vrucht is gek genoeg het lekkerst als hij er verrot uitziet. “Hier willen we vooral de relatie van de mens met het ecosysteem herstellen. Het is niet alleen een recreatiegebied. We zijn hier onderdeel van de natuur.”
Datzelfde idee staat centraal in de dagelijkse voorstellingen van het Almeerse gezelschap De Bonte Hond in een bostheater. Tijdens Floriade Expo 2022 geeft het gezelschap hier dagelijks een kindervoorstelling dat gaat over de balans tussen mens en natuur. Jeugd wordt geprikkeld hierover na te denken.
“Het is erop of eronder”
Ook in het derde deel op het Utopia-eiland, het stads- en schoolplein, staat de relatie tussen mens en natuur centraal. “Scholieren uit Almere en Amsterdam gaan hier schooltuinen aanleggen en moestuinieren. Ze leren over het herstel van de bodem, over bemesting en ecologische teelt”, licht Xavier toe. Er staat voor hem steeds één principe voorop: hoe kun je de bodem voeden en herstellen. “Dat is namelijk hard nodig. Het is erop of eronder.”
Hoewel Xavier ziet hoeveel werk er nog verzet moet worden, kan hij al tevreden om zich heen kijken. “Als je bedenkt hoe het er hier een aantal jaren geleden uitzag. Er stonden veel zieke Essen. Nu hebben we hier veel soorten kunnen toevoegen en de biodiversiteit verrijkt.” Stichting Weerwoud doet zijn naam eer aan. Er is ‘weer woud’.
Meedoen als vrijwilliger?
Momenteel zijn er zo’n 45 vrijwilligers actief op Utopia-eiland. In wisselende samenstelling helpen zij op vrijdag mee met de projecten van stichting Weerwoud. Meer vrijwilligers zijn van harte welkom. Heb je interesse en wil je meer leren over ecologie en voedsel verbouwen, mail dan naar stichting Weerwoud via info@weerwoud.nl of lees meer op weerwoud.nl.