Het is een warme zomer. Sommige mensen schaffen airco’s aan of zetten zwembadjes in de tuin om verkoeling te vinden. Maar ook bomen zorgen voor verkoeling. Tegels trekken warmte aan en houden het vast. Bomen en planten weren de warmte juist af; 1 boom kan 10 airco’s vervangen. In een groene stad kan het soms tot wel 10 graden koeler aanvoelen.

De Almeerse stedenbouwkundige Ria van Dijk en landschapsarchitect Niek Roozen hebben de handen ineengeslagen. Ze zetten alles op alles om de Floriade Expo 2022 en daarna de nieuwe Hortuswijk op het Floriadeterrein zo groen mogelijk te maken. Leidend daarin is het ‘Groene Stad-verhaal’ dat Niek Roozen 20 jaar geleden ontwikkelde. Stichting de Groene Stad zet zich in voor een fijne en gezonde leefomgeving voor alle bewoners: mens en dier. Wie wil er nou niet in de groenste, duurzaamste wijk van Nederland wonen?

Het begin

In 2002 is de Floriade in Haarlemmermeer in volle gang. Niek Roozen presenteert hier het eerste plan van de Groene Stad samen met de PPH, het voormalig promotiebureau voor de Nederlandse sierteeltsector. Hoewel klimaatverandering nog niet zo hoog op de agenda staat, begint het besef te groeien dat er iets moet veranderen. Op deze Floriade wordt al getoond hoe we in de toekomst steden kunnen gaan bouwen. Volgens Niek kan en moet het een stuk groener. “Dat ziet er niet alleen mooi uit, maar al die bomen hebben nog veel meer eigenschappen. Zo verlagen ze de temperatuur in de stad, vangen fijnstof af en verhogen de biodiversiteit.”

Verhitte discussies

Als in 2012 bekend wordt dat de Floriade in Almere komt, springt stedenbouwkundige Ria van Dijk in de bres om de bestaande natuur op het terrein aan het Weerwater te behouden. Zonder dat ze de Groene Stad-plannen kent, sluiten haar idealen hier naadloos op aan.

“Er was toen al bekend dat er na de Floriade Expo een stadswijk gebouwd zou worden. Voor een nieuwe wijk is het gebruikelijk dat alles kaal wordt opgeleverd. Eerst bouwen, dan wat groen planten. Maar op het terrein stonden prachtige, oude bomen. Die moesten blijven staan.” Makkelijker gezegd dan gedaan. Na vele verhitte discussies kreeg Ria het voor elkaar om een groot deel van het groen te behouden. “Dat geeft juist zoveel charme. De rest van het groen is binnen de kaders van het plan geplant, maar de oude bomen staan overal kris kras doorheen. Het zijn de grote bomen die nu de sfeer maken.

Beverbrug

Niet alleen de bomen zijn gered. Ook de bever hoefde zijn plekje niet af te staan voor de bouw van de Floriade. “Dat was nog best een dingetje. Die bever had zijn burcht op een plek waar een brug moest komen. Het was voor mijn collega’s vanzelfsprekend dat die burcht weg moest. Maar dan zouden we ons niet aan onze eigen principes houden. We wilden een groene, duurzame stadswijk neerzetten; dan moet je ook groen en duurzaam te werk gaan. Toen heb ik een kronkel in die brug voorgesteld, zodat we om de burcht heen konden bouwen. Er is 5 keer geprobeerd die kronkel weg te bezuinigen,” lacht Ria. “Maar 5 keer heb ik iets anders wegbezuinigd. Het gaat erom dat we het goede voorbeeld geven, ook als het geld kost. Het is niet slechts een boom of een bever. Het gaat erom hoe je met biodiversiteit omgaat en dat je de natuur respecteert.”

Op het Floriadeterrein is het belangrijkste onderdeel van het plan het Arboretum. Een bomenbibliotheek die de groenstructuur vormt van de Floriade Expo en straks van stadswijk Hortus. Het Arboretum bestaat uit 650 verschillende boomsoorten. Er was iemand nodig die dit gigantische project in goede banen kan leiden en ervaring heeft met voorgaande Floriades; Niek Roozen.

Het groene en het grijze

Op degroenestad.nl staat dat de stichting de ‘groene’ en ‘grijze’ sectoren met elkaar wil verbinden. Niek valt met zijn landschapsarchitectenbureau onder de groene sector, Ria is als stedenbouwkundige onderdeel van de grijze sector. De verbinding is geslaagd. Ria: “Vroeger waren stedenbouw en landschap twee heel verschillende dingen. Nu mengt het steeds meer met elkaar. Dat is een fijne ontwikkeling. Ik geloofde al in het Groene Stad-verhaal voordat ik het kende.” Niek knikt instemmend. “Ria heeft zich als stedenbouwkundige goed verdiept in het groen. We hebben elkaar daarin gevonden. Ik hoopte 20 jaar geleden al dat we een echte Groene Stad konden gaan bouwen. Nu is het zo ver.”

“Almere is heel groen en uniek. Met Hortus kunnen we laten zien welke potentie erin zit. We kunnen daarmee echt een groene slag maken,” vertelt Ria. Niek vult aan: “Almere heeft lef, dat helpt ook mee. Ik ben ervan overtuigd dat Hortus ook mensen zal blijven trekken als het gebouwd is, los van de mensen die er dan wonen.” Op het Floriadeterrein staan 12 kiosken met weetjes over groen in de stad. Die blijven staan, ook na de bouw van de nieuwe stadswijk. Zo blijft de stadswijk nog lang een informatiebron over de Groene Stad.