Onder de voormalige Hofkapel, waar nu de Eerste Kamer gevestigd is, liggen historische graven waar mogelijk nog resten van Johan van Oldenbarnevelt te vinden zijn. Het kabinet heeft besloten onderzoek te starten naar deze historische graven. De wetenschappelijke en maatschappelijke betekenis van deze plek is dusdanig groot dat het kabinet kiest voor het uitvoeren van deze opgraving. Zo kunnen we archeologisch onderzoek en onze nationale geschiedenis aan een breed publiek presenteren. Dit sluit aan bij de ambitie uit het regeerakkoord om meer aandacht te besteden aan historische plaatsen.

De uitvoering van het onderzoek zal plaatsvinden door de afdeling archeologie van de dienst Stadsbeheer van de gemeente Den Haag, in combinatie met specialistische onderaannemers. De Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed treedt hierbij op als adviseur.

Minister Van Engelshoven:

“Johan van Oldenbarnevelt was een zeer belangrijke historische persoon. Dat staat buiten kijf. Dat zie je bijvoorbeeld ook aan de vernieuwde Canon. Daarin heeft Johan van Oldenbarnevelt een eigen venster gekregen. Ook al is de kans klein dat we resten van hem vinden, dan nog is onderzoek naar deze graven van groot historisch belang. Historici en de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed geven aan dat we sowieso interessante vondsten zullen aantreffen van bijzondere personen over een periode van 500 jaar.”

Rapport RCE

In het rapport ‘De stoffelijke resten van Johan van Oldenbarnevelt, Inventariserend onderzoek naar het graf en de mogelijkheden tot identificatie’ van de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (RCE) wordt ingegaan op de geschiedenis van de Hofkapel als begraafplaats. Ook gaat het rapport in op de vraag of het waarschijnlijk is dat de resten van Johan van Oldenbarnevelt nog aanwezig zijn onder het gebouw van de huidige Eerste Kamer. Bij het opstellen van het rapport zijn onder andere archeologen, fysisch antropologen en DNA-onderzoekers geraadpleegd.

Mogelijke vondsten

De RCE komt tot de conclusie dat er ter plekke honderden, soms zeer bijzondere bijzettingen uit een periode van circa 500 jaar liggen, waarvan tientallen van met naam en toenaam bekende personen. Het is niet uitgesloten dat er nog (skelet)resten van Johan van Oldenbarnevelt te vinden zijn onder de voormalige Hofkapel, maar de verschillende verbouwingen en herordeningen van de graven maken dat de resten hoogstwaarschijnlijk niet meer in de context van hun oorspronkelijke begraving liggen. Ten slotte is er nog geen hedendaagse DNA-match beschikbaar waarmee de stoffelijke resten van Johan van Oldenbarnevelt zouden kunnen worden geïdentificeerd, dus identificatie langs deze weg is nu niet mogelijk.

Verloop onderzoek

In de komende maanden zal er eerst een Programma van Eisen worden opgesteld dat inhoudelijk richting geeft aan het onderzoek. Op basis hiervan komt er een Plan van Aanpak. De verwachting is dat het onderzoek, inclusief voorbereiding, in de periode medio 2020 – eind 2021 zal worden uitgevoerd in samenhang met de renovatie van het Binnenhof. Het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap, het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties en het ministerie van Algemene Zaken dragen gezamenlijk de kosten van het onderzoek.