Crimineel misbruik via legale structuren voorkomen door meer informatiedeling overheden
Overheden krijgen meer bevoegdheden om informatie over mogelijk crimineel misbruik van beschikkingen, overheidsopdrachten en vastgoedtransacties met elkaar te delen. Dit om de integriteit van de overheid te beschermen tegen vermenging van de boven- en onderwereld.
Dit is de kern van een wetsvoorstel tot aanpassing van de Wet Bibob (bevordering integriteitsbeoordelingen door het openbaar bestuur), dat ministers Grapperhaus van Justitie en Veiligheid en Dekker voor Rechtsbescherming vandaag indienen bij de Tweede Kamer.
Overheden kunnen met de Wet Bibob barrières opwerpen tegen het ongewild faciliteren door de overheid van criminele organisaties, door beschikkingen, overheidsopdrachten of vastgoedtransacties te weigeren of in te trekken als hierbij het gevaar dreigt dat deze voor criminele activiteiten misbruikt worden. Met de uitbreiding van de wet wordt het voor overheden mogelijk om onderling informatie over het gevaar van misbruik te delen. Zo wordt voorkomen dat malafide personen voet aan de grond krijgen in die gevallen waarin zij bij verschillende overheden aankloppen totdat zij een overheid hebben gevonden die de Wet Bibob niet toepast, of die een verkeerde risico-inschatting maakt wanneer de relevante risico-indicaties nu onder de radar blijven.
Via het Landelijk Bureau Bibob (LBB) kunnen overheden straks nagaan of uit Bibob-onderzoeken van andere overheden een (ernstig) gevaar is gebleken dat beschikkingen, overheidsopdrachten of vastgoedtransacties misbruikt zullen worden voor het plegen van strafbare feiten. Nu kan alleen informatie opgevraagd worden over Bibob-onderzoeken die het LBB zelf heeft uitgebracht. Ook kan informatie gedeeld worden over de risico’s rondom bepaalde zakelijke relaties van een betrokkene, zoals een vermogensverschaffer of een achterman in een stromanconstructie.
Verder wordt het mogelijk om de Wet Bibob toe te passen bij omgevingsvergunningen voor omgevingsplanactiviteiten, en op grond van waterschapsverordeningen en de vervreemding van een opstalrecht. Hiermee kan voorkomen worden dat (nieuwe) eigenaren panden of gronden gebruiken om crimineel verworven vermogen wit te wassen, of om bepaalde criminele activiteiten te verrichten, zoals bijvoorbeeld mensenhandel of de productie van drugs.