Blijft de experimentele woonwijk Oosterwold nog wel bereikbaar voor de lagere en modale inkomens? Daarover zijn zorgen ontstaan nu de kavelprijs bijna is verdubbeld. Grondlegger van Oosterwold en oud-wethouder Adri Duivesteijn herinnert er in een recent blog aan dat het bij de start draaide om het principe: mensen maken de stad. Het was niet de bedoeling dat er een tweedeling in Almere zou komen waarbij de hogere inkomens zich verder centreren aan de oostkant van de stad in Overgooi, Vogelhorst en Oosterwold.

"Ik mag toch aannemen dat de gemeente Almere erop staat dat er in Oosterwold ook ruimte is en blijft voor initiatiefnemers met een modaal dan wel laag inkomen? Het zal toch niet zo zijn dat een gebiedsontwikkeling als Oosterwold slechts is voorbehouden aan hogere inkomens?" zo stelt Duivesteijn zich in zijn blog kritisch op.

Kavel niet meer te betalen

Een kavel met woonbestemming werd van de ene op de andere dag plotsklaps verhoogd van 42 euro per vierkante meter naar 74 euro. De mededeling werd in een nieuwsbrief gedaan. Voor 152 mensen met een intentieovereenkomst en 139 mensen met een anterieure overeenkomst is er een overgangsregeling, maar niet voor de initiatiefnemers die dat nog niet hadden kunnen doen. Hooguit dat er voor een enkel schrijnend geval nog een uitzondering wordt gemaakt.

Grondlegger Duivesteijn stelt dat de toekomstige bewoners met de prijsstijging een koude douche krijgen te verwerken. Bij toekomstige bewoners heeft de plotselinge mededeling inderdaad tot flink wat ophef geleid. Toekomstige bewoners begonnen een petitie. Die is momenteel bijna 1300 keer ondertekend. En ze kondigden ze juridische stappen aan.

Niet meer voor 'gewone Almeerder'

Inmiddels stromen ook de brieven aan de gemeenteraad binnen van mensen die net buiten de overgangsregeling vallen:

"Voor ons betekent de prijsverhoging dat de kavel 25.000 euro duurder gaat worden. Voor een modaal echtpaar een heel bedrag. We moeten nog een beslissing nemen of we verder willen gaan in Oosterwold", zo schrijven Elly Tulen en Niek Sluis in hun smeekbede aan de gemeenteraad.

Briefschrijfster Inge Thie haakt definitief af. Ze schrijft: "Ook ik ben gedupeerde en kan mijn stip (uitgekozen kavel, red.) in gaan leveren nu het bouwen in Almere alleen nog weggelegd is voor de rijken en de gemeente Almere een onbetrouwbare partij blijkt te zijn."

Koerd Meijaard sluit daar in zijn brief op aan: "Met de nu als voldongen feit gepresenteerde prijsverhoging van de grond is financiële haalbaarheid voor de gewone Almeerder volgens mij absoluut niet meer het geval."

"Ik vind het zeer teleurstellend dat u op deze wijze een van de weinige mogelijkheden voor woonruimte voor starters blokkeert", aldus Nathan Kos in zijn brief aan de gemeenteraad.

Huidige bewoners vrezen voor versnippering

Marien Abspoel, bewoner van het eerste uur, is eveneens in de pen geklommen. Ook hij heeft zorgen over de bereikbaarheid van het gebied voor mensen met een wat minder grote portemonnee, zoals jonge mensen. "Voorts maak ik mij grote zorgen dat Oosterwold bereikbaar blijft voor burgers die met een modaal inkomen een project willen realiseren", zo schrijft hij.

Abspoel woont ruim anderhalf jaar in Oosterwold en stelt dat er in de Oosterwoldgemeenschap grote onrust is ontstaan. De rigoureuze prijsstijging kan namelijk ongewenste consequenties hebben voor de woondifferentiatie in het gebied.

"Het is evident dat deze prijsverhoging zal leiden tot een andere manier van ontwikkelen in Oosterwold", zo schrijft hij. Meer initiatiefnemers zullen zich gedwongen voelen om een kleinere kavel te kopen. Ook de publieke ruimte wordt daardoor volgens hem anders: kleiner, en meer versnipperd. De bewoners van Oosterwold moeten immers alles zelf inrichten, zoals wegen, trottoirs en wandelpaden.

Hij wijst op het gevaar dat meer bewoners in de toekomst mogelijk gebruik gaan maken van het vergunningvrij bijbouwen waardoor de bebouwingsdichtheid in het gebied toeneemt. "Als initiatiefnemers kleinere kavels moeten kopen vanwege de hogere grondprijs, dan moeten ze in hun vergunning een kleinere woning aanvragen. Waarschijnlijk kleiner dan hun eigenlijke woonbehoefte."

Marktconforme prijs

Grondlegger Adri Duivesteijn meent dat de gemeente transparant moet zijn over de opbouw van de kavelprijs. Volgens de gemeente wordt er nu een marktconforme prijs gehanteerd en is dat ook nodig om de markt niet te verstoren. De vastgestelde grondprijs is bovendien door een erkend taxateur in opdracht van het Bestuurlijk Overleg Oosterwold vastgesteld. Dit orgaan bestaat uit meerdere partijen: de gemeenten Zeewolde en Almere, de provincie Flevoland, het Rijksvastgoedbedrijf en Waterschap Zuiderzeeland.

Dat de prijsstijging vervolgens in een nieuwsbrief is gecommuniceerd, is bij veel toekomstige bewoners verkeerd gevallen. In hun brieven spreken ze over 'onbehoorlijk bestuur' omdat zij tijdens hun proces met de gemeente de lagere prijs van 42 euro voorgespiegeld hebben gekregen.

'Niet erg elegant'

Ook Duivesteijn heeft weinig mooie woorden over voor de gang van zaken. Hij merkt in zijn blog op dat huidig wethouder Maaike Veeningen tijdens de vertoning van een film over Oosterwold onzichtbaar bleef. De prijsstijging was toen al bekend, maar nog niet openbaar gecommuniceerd. "Met andere woorden: het bestuur heeft bewust gewacht met de bekendmaking tot na de première van de film. Ik kan niet zeggen dat ik het erg elegant vond."

En verderop in het blog: "Ik vind het gek dat wij allen in goed gemoed op een zondagmiddag samenkomen om te gaan kijken naar de première van de film 'De spelers van Oosterwold', terwijl een paar spelers, zoals de bestuurlijk verantwoordelijk wethouder, weet dat de dag erop een fors aantal van de aanwezigen voor hogere lasten komt te staan en misschien zelfs helemaal niet meer kunnen deelnemen. Dit is niet de manier waarop ik, maar ik neem aan niemand in de zaal, een feestje wil vieren."

'Prijsstijging kan niet onverwacht zijn'

Het college van burgemeester en wethouders meent dat de prijsstijging voor mensen weliswaar vervelend is, maar gelet op de marktontwikkelingen niet onverwacht kan worden genoemd. Het college vindt dat er duidelijk over is gecommuniceerd op de website www.maakoosterwold.nl. Dat schrijft zij in antwoord op schriftelijke vragen van de VVD en D66. Op die site staat ook dat de prijzen gewijzigd kunnen worden, zo stelt het college. Verder is in het stappenplan op de site vastgelegd dat bij het sluiten van de intentieovereenkomst de eerste berekening van de grondwaarde wordt afgegeven. Ook wordt tijdens informatieavonden voor nieuwe initiatiefnemers verteld dat grondprijzen kunnen wijzigen.

Het is mogelijk dat de grondprijzen in de toekomst weer bijgesteld worden.

Onderzoek vanuit politiek

De politiek buigt zich op donderdag 28 februari over de gemeentelijke rol in Oosterwold op de politieke markt. Op de agenda staat niet expliciet de prijsstijging van de kavels geagendeerd, maar andere kwesties, zoals de zuivering van het afvalwater, de aanleg van kavelwegen en de behoefte aan scholen.

Wel wil het college van burgemeester en wethouders van de gemeenteraad weten welke punten er nog meer in de op handen zijnde evaluatie moeten worden meegenomen. De gevolgen van de prijsstijging en hoe het gebied zich verder ontwikkeld kan daar wel een onderdeel van zijn. Het college liet al in antwoord op schriftelijke vragen van de VVD en D66 weten dat er in de eerste helft van 2019 ook een onderzoek zal plaatsvinden naar betaalbare woningbouw in Oosterwold.

Voor Duivesteijn is er in elk geval een duidelijk uitgangspunt: "Laat in ieder geval duidelijk zijn dat de essentie van een gebiedsontwikkeling als in Oosterwold juist niet is voorbehouden aan wat 'de gek ervoor kan geven'."