"Dit is een wijk die je echt wel kan laten zien." Oud-wethouder Cees van Bemmel kijkt trots naar de villa's die er in het Almeerse Overgooi staan. Hij lanceerde het plan voor het villadorp in 1999, het laatste jaar van zijn wethouderschap.

Het dorp moest voor extra werkgelegenheid zorgen. De oud-wethouder van onder andere grondzaken kan twintig jaar later niet met harde cijfers bewijzen dat dat ook gelukt is, maar hij denkt van wel. "Hier wonen veel ondernemers of mensen met hoge posities. Dus dat moet geholpen hebben." 

De gemeente Almere onderschrijft dit. Een woordvoerder laat weten: "Het is in zijn algemeenheid de gedachte dat het goed is voor de economische ontwikkeling om ook woningen te hebben zoals in Overgooi." 

Minister Pronk was niet overtuigd

De ontwikkeling van de wijk ging niet zonder slag of stoot. Om te beginnen moest Van Bemmel toenmalig minister Jan Pronk van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer overtuigen. Die vond de bouw van 800 villa's in een gebied van ruim 260 hectare niet wenselijk. De landelijke trend was toen zo weinig mogelijk grond te gebruiken voor woningbouw in stedelijke gemeenten.

"Samen met oud-wethouder Sietske van Oogen zijn we het gesprek aangegaan. Wij vonden dat Almere als nieuwe stad een uitzondering moest zijn. Veel andere steden kenden van oudsher al een soortgelijk woongebied. Wij vonden dat Almere dat ook nodig had. Het moest het Blaricum van Almere worden."

Uitkopen boeren was niet gemakkelijk

Na die hobbel te hebben genomen en met instemming van de gemeenteraad moesten vijf boeren in het gebied worden uitgekocht. Van Bemmel kan zich nog goed herinneren hoe hij aan tafel zat bij een huilend gezin. "Die waren in Flevoland al een keer opnieuw begonnen. Er was natuurlijk veel tijd, geld en energie in het opzetten van een nieuw boerenbedrijf gestoken. En toen kwam ik langs om te zeggen dat ze weg moesten. Dat was niet gemakkelijk, maar ik kan wel zeggen dat we het netjes hebben geregeld allemaal."

"Door de grond te kopen, kon je als Almere grip houden op het gebied"

— Cees van Bemmel, oud-wethouder 

Vasthouden aan het idee van de villawijk

Dat de grond in Overgooi grotendeels in handen is van de gemeente ziet Van Bemmel als een groot voordeel. Alleen in de vijfde fase van Overgooi is er grond in handen gekomen van particulieren. "Door de grond te kopen, kon je als Almere grip houden op het gebied. Dat is zeker achteraf gezien gunstig geweest, omdat de ontwikkeling door de crisis vertraagde. Anders zou je veel meer druk hebben gehad vanuit de markt om het gebied vol te bouwen met andersoortige woningen."

Dat Almere is blijven vasthouden aan het concept van Overgooi is volgens Van Bemmel terecht. "Het helpt in elk geval ook bij het zijn van een complete stad. Dat je alles aanbiedt."

De gemeente denkt daar ook zo over. Een woordvoerder noemt Overgooi een toevoeging aan de diversiteit van woonomgevingen in de stad. Wel zijn de ambities in het verleden wellicht wat te optimistisch geweest. "De economische ontwikkeling heb je nu eenmaal niet in de hand", pareert Van Bemmel.

Economische crisis gooide roet in het eten

De paal van de eerste villa in Overgooi werd op 18 december 2002 geslagen. De verwachting was toen dat in 2010 de wijk volgebouwd zou zijn met zo'n 800 architectonische hoogstandjes. Maar zo'n succes werd het niet. Om de verkopen te stimuleren, werd een paar jaar later een deal gesloten met Jan des Bouvrie. Hij bouwde een witte villa en hoefde de grondprijs van zes ton pas een paar jaar later te betalen. De gemeente kon de woning als modelwoning en ontvangstruimte gebruiken. De modelwoning opende in 2009 de deuren. De gemeente ontwierp samen met Des Bouvrie ook het stedenbouwkundig plan voor Overgooi.

Maar door de economische crisis die in die tijd toesloeg, kwam de ontwikkeling van Overgooi niet goed van de grond. De gemeente heeft hierdoor inmiddels miljoenen afgeschreven op de grond in delen van het gebied. Vandaag de dag staan er zo'n 150 villa's en is er nog volop plek in de tweede fase van het gebied. De kavels variëren in grootte van 1500 tot 5000 vierkante meter.

Kavelverkopen weer in de lift

De verkopen trekken wel weer aan. Werden er in crisistijd zo'n drie kavels per jaar verkocht, nu is dat aantal verdubbeld naar zes per jaar. De gemeente is dan ook blij dat de wijk inmiddels weer geleidelijk groeit.