De verdeling van de belangrijkste inkomstenbron voor gemeenten, het gemeentefonds, waarbij het gaat om een bedrag van ruim 30 miljard euro, gaat op de schop. Als gevolg van het nieuwe verdeelvoorstel gaan ongeveer 50 gemeenten er meer dan 60 euro per inwoner op achteruit en zo’n 40 gemeenten gaan er meer dan 60 euro op vooruit. De nieuwe verdeling is, zo zegt de Raad voor het Openbaar Bestuur (ROB) in zijn advies, beter dan de oude, maar kent nog steeds problemen. De financiële gevolgen voor een groot aantal gemeenten roepen vragen op. Zo ziet bijvoorbeeld een aantal kleinere gemeenten met veel sociale problemen zich geconfronteerd met forse nadelige gevolgen die niet goed verklaarbaar zijn. De ROB adviseert de minister deze en andere niet beoogde nadelige effecten eerst te onderzoeken voordat de nieuwe verdeling ingevoerd kan worden.

Verder stelt de ROB dat de houdbaarheid van deze verdeling beperkt is, hij stelt daarom voor de invoering te beperken tot een periode van 3 jaar met maximaal herverdeeleffect van15 euro per inwoner per jaar. Tegelijkertijd dringt hij er op aan direct te starten met een gedegen en uitgebreide onderhoudsagenda om de tekortkomingen in het nu voorliggende verdeelvoorstel op te lossen. Het is te vrijblijvend om met een her evaluatie te wachten tot 2027, zoals de minister voorstelt.

Deze vergaande bedenkingen bij het nu voorliggende voorstel voor de nieuwe verdeling van het gemeentefonds zijn opgenomen in het Briefadvies Herverdeling gemeentefonds van de Raad voor het Openbaar Bestuur dat op 19 oktober om 22.00 uur verschijnt.